Rocznica powstania Żydowskiej Organizacji Bojowej

 Dziś (28.07) przypada rocznica powstania Żydowskiej Organizacji Bojowej.

ŻOB wspierania przez Armię Krajową, Gwardię Ludową zajmowała się organizacją żydowskiego podziemia w Getcie Warszawskim.

. Organizacja zajmowała się budowaniem tzw. bunkrów w getcie, przeprowadzała ekspropriacje w celu zdobycia środków na broń (między innymi napady na kasę Judenratu i bank getta), sprowadzała i gromadziła broń, prowadziła propagandę oporu, zwalczała członków żydowskich kolaboracyjnych

Poza Warszawą ŻOB powstała w Sosnowcu, Będzinie, Częstochowie i Krakowie.

W grudniu 1942 roku, w Krakowie bojownicy ŻOB przeprowadzili zamach na zasiadających w kawiarni, nazistowskich oficerów.

By uniknąć odwetu na mieszkańcach Getta, zaprzyjaźniona z ŻOB, Gwardia Ludowa wzięła odpowiedzialność za ten czyn na siebie.

W czasie Powstania w Getcie Warszawskim, bojownicy stawiali heroiczny opór Wermachtowi i SS.

Część bojowników którym udało się uciec z powstania, dołączyła do Gwardii Ludowej.

W czasie Powstania Warszawskiego bojownicy ŻOB walczyli w szeregach Armii Ludowej.

Próbujmy wyprowadzić tylu warszawskich Żydów, ilu się da” – pisała potem Cywia Lubetkin. – „Ilu Żydów w ten sposób zdołamy uratować? Zaledwie jednostki. Czy jest sens zajmować się ratowaniem jednostek, gdy miliony idą na śmierć? Nie! Wszystkim nam przeznaczony jest jednakowy los i dlatego musimy być z naszym ludem do końca. Musimy raz jeszcze zorganizować opór”

Początkowo ŻOB posiadała tylko jeden pistolet, ale inicjowała pierwsze akcje oporu w getcie. Członkowie organizacji próbowali wyprowadzać grupy Żydów z dzielnicy, podpalali niemieckie magazyny, rozprowadzali ulotki informujące o prawdziwym celu pociągów odjeżdżających z Umschlagplatz. 

W czasie powstania w getcie warszawskim, ŻOB składała się z 22 oddziałówpodległych dowództwom dzielnicowym: pięć grup wywodziło się z organizacji Dror, cztery z Ha-Szomer Ha-Cair, cztery z GL-PPR, cztery z Bundu, oraz po jednej z Poalej Syjon-Lewica, Poalej Syjon-Prawica, Akiba, Gordonia i Hangar Hacyjoni. Liczebność to według różnych danych od 220 do 600 bojowców; podczas powstania w getcie kwaterą dowództwa była kamienica przy ul. Miłej 18. Bojownicy ŻOB podczas powstania występowali pod sztandarami biało-czerwonymi,  Słabo wyszkoleni i uzbrojeni bojownicy (posiadali jedynie 1 km, 1 pm, 10-15 karabinów oraz 70-200 pistoletów i rewolwerów przekazanych przez AK i GL lub zakupionych) tej organizacji stawiali opór przez prawie miesiąc.

W powstaniu zginęła większość członków ŻOB. Część z tych, którym udało się wydostać z warszawskiego getta, utworzyła oddziały partyzanckie w lasach wyszkowskich, walczące w składzie GL pod dowództwem Icchaka Cukiermana „Antka”; inni ukrywali się u chłopów i w bunkrach leśnych.

W czasie powstania warszawskiego w sierpniu 1944 grupa bojowców ŻOB pod dowództwem Icchaka Cukiermana wzięła udział w walkach na Starym Mieście w szeregach Armii Ludowej.